Охиндоо...

Цав цагаахан дэнжийн үзүүрт охин үр минь
Гэрэвшингүй, итгэж ядан зогсоно.
Царай нь үл ялиг улайж, нэг хоёр гишгэнэ,
Гэнэрхэн баясаж, гайхан бахдана ...
Амьдрал дандаа ийм байдаг уу, аав аа гэж
Гэнэтхэн часхийн хашгирна...
Ай даа, тийм ээ, охин минь, дандаа гэнэ,
Гэвч дараа нь гэмшинэ.
Сарны туяа асгарсан цав цагаахан тэр дэнжид
Цэцэгс итгэл мэт дэлбээлнэ.
Санаа алдах, ганихрах зохидоггүй тэр дэнжид
Эрвээхий хүсэл мэт дэрвэнэ.
Үнэн хийгээд худлын дунд хуруухан зайтай
Хэлж эс зүрхэлнэм, би
Үзэгдэх хийгээд далдын дунд зэрэглээн хөшигтэй
Ярж эс чаднам, би
Үр минь, аав нь зөвхөн өөртөө л дуулнам, өөр яанам
Гучин жилийн тэртээд
Үүрдийн гэж итгэхдээ яг л чам шиг гэрэвшин байсан
Гуниг тэгэхэд төрөөгүй байсан
Халуу шатах зүрхээ дарж, цагаан өнгөнд уусч
Оддыг харан эрхэлж,
Хайр өөрөө цагаан болохыг мэдэрч, бахдан баясч
Орчлонд талархаад ханамгүй байсан.
Цав цагаахан зурвас дэнжийн үзүүрээс
Орчлон бүхэлдээ цав цагаан харагддагийг
Одоо аав нь мартжээ.
Мартсан гэдгээ ч бас мартаж дээ...
Зүүдэн энэ хорвоод...

2019.10.10

# # Read more! #

- Эх оронгүй л болох гээгүй бол бууд...

- Эх оронгүй л болох гээгүй бол бууд...

Ард хэн нэг нь тэвдүү, шаргуугаар ийн хэлэв. Өмнөөс уулын хөтөл даваад, наад налуу руу баахан хүмүүс адуу мэт пижигнүүлэн тоос манан татуулаад дуутай шуутай бууцгаана. Айж цочирдохоор хашгиралдана. Архан талд хэдэн зулзагануудын минь хоргодож буй муу өмгөр байшин минь байдаг. Орон гэрийг маань цөлмөж хоослоод, хэмхчиж дайраад өнгөрөхөөр ирж буй тэднийг зогсоох ямар арга байгаа юм бэ? Гарт минь ганц муу карбин. Хүхээгэнд нь их сайндаа 5 сум байх биз.

- Гохоо дараач ээ, Аймхай хог вэ?

Өнөөх дуу улам агдуу шаарданги сонсогдов. Их танил дуу, эргэж харсангүй. Тэр бол манай нэртэй эх орончдын нэг мөн тул үгэнд нь итгэхээс өөр яахсан.

Хамгийн түрүүнд зэрэгцээд гүйж яваа хоёрын арай том биетэйг нь онилов. Ойрын хараа муудчихсанаас бууны хараа давхардаж харагдаад ер олигтой харагдахгүй юм. Гэхдээ л сурц гэж нэг юм бий, гохоо дарж орхилоо. Өнөөх том биет дайсан зүүн мөррүүгээ хүчтэй цохиулсан аятай цээжээ савлаад гуйвав. Гэхдээ унасангүй. Сум мөрийг нь л шүргээд гарах төдий болов бололтой. Дотроо хараал хэлэх зууртаа замгаа татаад түлхэх гэтэл нэг нь шуунаас бариад авах юм.

- Чи чинь яаж байна аа... Галзуураа юу?

- Наад гар тавь, муу урвагч...

- Чи нүдээ нээгээч ээ. Наадуул чинь дайсан биш манайхан байна.

Энэ хооронд нөгөө пижигнэсэн, буу саадаг агссан хүмүүс бүр ойртоод ирэв. Хажуугийн хүний хэлсэн үнэн ажээ. Дандаа таньдаг дүр төрхүүд...

- Ээ халаг гэж... Би хэнийгээ буудчихав аа...

Эх оронч ах гараа дэлгээд өнөөдүүлийн өмнөөс гүйж явна.

Би газарт үсэрсэн сумныхаа хонгиог авав. Бас буугаа байшингийн булан луу шидчихэв. Төдөлгүй өнөөдүүл ирцгээлээ. Ахлагч нь бололтой гурвалжилсан нүдтэй нэг ширүүн нөхөр,

- Өмнөөс хэн буудав... хэмээн муухай хахирган хашгирч байна.

Намайг хурдан буудаач хэмээн араас ёвроод, эх орноо алдлаа гээд шогшроод байсан өнөөх эх оронч ах нүдээрээ сэм сэмхэн дохиж, намайг тэр ширүүн даргад заагаад байх нь тэр.

- Чи юу, муу урвагч хэмээн сахалтай хөрзгөр нүүрээ нүүрэнд маань тулгаж байгаад дарга улам муухай хашгирч байна.

Би үг хэлж чадсангүй, ер юу ч гэж хэлэх билээ. Дэмий л алгаа дэлгэлээ. Алган дээр маань сумны өнчин хонгио шаргалтана...

Гэтэл өнөөх ширүүн дарга гэнэтхэн тонгойгоод сахлаа сөрвөгнүүлэн байж тэр хонгиог хайрлан үнсэх юм. Бүр алга маань нойтон оргиод явчих шиг болов. Лавтай нулимс унагасан байх.

Ээ дээ, энэ зүүд үү. Элдэвтэй шүү.

Үймж сандарсан тулсан хэцүү цаг үед Эх оронч байх тийм ч амар биш, андуураад андыгаа ч буудаж мэдэхээр. Ялгаж салгахад хэцүү, үнэхээрийн эх оронч хийгээд үймүүлэн хутгагчийг таньж ялгахад бүр ч хэцүү нь үнэн дээ. Тэгээд бүр сүүлдээ юугаа ч ойлгохоо байна. Яг энэ зүүд шиг. Тэр дарга яагаад алган дээрх өнчин хонгиог үнссэнийг би л лав ойлгоогүй

# # Read more! #

ЭРВЭЭХЭЙН ЗҮҮД...

Чингис Хааны мэргэн сайд Елуй Чуцай 1219 онд анх удаа Монгол нутагт, Хэрлэн мөрөнд ирээд ийн шүлэглэжээ.

“Хөлдүү гол...

Хавар улиран одсон ч

Харз ус сураггүй.

Гэнэтхэн алс Өмнөдийн нутаг

Эрвээхэйн зүүд шиг үзэгдмүй”.

Эрвээхэйн зүүд нь хятадын гүн ухааны нэн алдартай ишлэл аж.

Бумбын эрдэмтэн Зуангзи өөрийгөө эрвээхэй болгон зүүдлээд сэрэхдээ өөрийгөө эрвээхэй хэмээн зүүдэлсэн хүн, эсвэл яг одоо хүн байна хэмээн зүүдэлж буй эрвээхэйн алин болохыг гайхан асуусан гэдэг.

Үнэхээр ч заримдаа өөрийгөө хүн хэмээн зүүдлээд буй өвс, цасан ширхэг, чулуу ч юм уу, эрвээхэйн нэгэн гэдэгт огтхон ч эргэлзэмгүй үе байх шүү.

# # Read more! #