Очиж очиж өсөж төрсөн нутгаасаа хэдэн хужаад хөөгдөөд амь зулбан зугтаах болж байна уу

Үгүй нээрээ, Хөөрхий муу Төвдүүдийг зүгээр л золбин нохой шиг л буудчих юм аа. Тод ногоон формтой хятад цэргүүд хаанаасаа гэнэтхэн гараад ирэв дээ. Уг нь би нэг мотоцикл унаад юманд явах гээд бэлтгэж байсан юм. Бэлтгэл ч бараг бэлэн болчихсон, харин миний унааг хэн нь ч юм унаад явчихсан тул түүнийг хүлээгээд... Тэгээд гадаа мотоцоклийн дуу гарахаар нь гараад хартал баахан ногоон хувьцастай цэргүүд бужигначихаж, гайхах цочирдох хоёр зэрэгцээд, хэрэгт дуртай амьтан чинь тэр цэргүүд яадаг юм байна, хаачих гэж буй юм бол гээд хоёр гудам өнгөрөөд хартал гудамжаар явж байсан хэдэн Төвд залуусыг барьж аваад л бөөгнүүлж байгаад гудамны адагт аваачаад яг золбин нохой шиг буудчих юм. Өө, тэгтэл зөвхөн тэр хэдийг биш ээ, зөндөө олон хүнийг буудаж байна. Бүгд Төвдүүд бололтой... Заримыг нь жадалж байна. Жадны хурц үзүүр өмссөн хувцасыг нь яраад, амьд халуун мах руу нь хэрхэн ширхийх орж, түүнээс өвдөх өвчин зовлонд шаналсан хөөрхий төвдүүдийн балмагдсан, мэгдсэн, үхлийг мэдэрсэн аймшигт царайнууд нь тодоос тод харагдаад... Энэ чинь юу вэ, кино юу, өчигдөр орой Сталинградын тулалдааны тухай баримтат кино үзэж байсансан. Түүний үргэлжлэл үү.

Өнөөх буудуулсан төвдүүдээс нэг нь босоод зугтаасан чинь араас нь хөөгөөд, нөгөөх чинь яг намайг чиглээд гүйгээд ирдэг байгаа. Хөөрхий ташаа сүүжээрээ л буудуулчихсан бололтой, амь гарах гэж бүх хүчээрээ хичээж буй ч хазагнаад хөл нь газар хороож өгөхгүй юм, үхэл амьдрал хоёрын дэнсэн дээрх түүний царай нь намайг эрхгүй цочирдуулав. Зүрхээр хатгах шиг, дагжин чичрэх шиг ч... Миний таньдаг төвд залуу байх юм. Манай жижиг хотод нэгэн өтөл болсон ламыг харж хандаж байдаг хүнд гэм халгүй залуусан. Нөгөөх залуу яг миний өмнөхөн ирээд буудуулаад уначихдаг юм байна. Үхэхийнхээ өмнө надруу аврал, сүүлчийн горьдлого нь тасарч байгаа харцаар харах юм. Амьд үлдэхсэн,амьдралыг, энэ гэгээн гэрэлт нарыг дахиад нэг харахсан гэсэн сүүлчийг хүсэл, горьдлого нь нүүр царайнд нь үхлийн айдастай сүлэлдэн царцаж байх юм. Хоёр гурван хужаа цэрэг ирээд, түүний цогцосыг хөлөөрөө өшиглөхөд хэдийнэ амь тавьсан түүний толгой нь нэг л эвгүй санжигнан хөдлөв. Тэгэхэд л гэнэтхэн юутай учирсанаа мэдрэв. Нөгөөх хэдэн хужаа цэрэг чинь намайг харчихсан заагаад шулганаж байна. Яг буудах нь ээ. Би ч зугтаалаа. Яг үнэнийг хэлэхэд ичгүүртэйгээр зугтаалаа. Уг нь тэдэн рүү бар арслан шиг л дүүлээд орчихмоор санаа байвч, одоо сачий хүрэхгүй гэдгээ сайтар мэддэг болчихсон болохоор өөр яах ч билээ. Сүүлийн хичнээн нь ч жил юм тун ховорхон гүйж харайж байсан хүн чинь нөгөөх хоёр хөл тушаатай юм шиг дороо шоорогноод явж өгдөггүй, ингээд явбал тэдэнд гүйцэгдэдгүй юм аа гэхэд суманд нь гүйцэгдэх нь, юутай ч хажуугаар урсаж байгаа жижигхэн голруу үсэрчихлээ.
Тэгтэл өнөөх голын ус чинь шагайнаас хэтрэхгүй гүехэн устай байж.. Яаж аврагдах билээ. Дахиад босоод гүйлээ. Нэг хашааны булан тойроод, нөгөөх мотоциклийг маань унаад явчихсан залуугаа хүлээж байсан хаалган дээрээ хүрээд ирлээ. Яг нөгөө “Ардын элч” дээр гардаг шиг. Зугтаарай, цаана чинь хужаанууд ирж байна гэж хашгирах гэтэл дуу гардаггүй. Аз болоход тэнд нэг ч хүн алга. Тэнд байгсад бүгдээрээ хэрэг бишдэж байгааг мэдээд зугтаацгаачихсан юм болов уу, мэдсэнгүй. Нөгөөх мотоциклийг маань авдаг залуу ингэхэд энэ олон хужаануудын хаагуур нь гарч яваа юм болдоо гээд, ийш тийшээ хартал тэр газар яах аргагүй миний төрсөн хөдөөгийн буйдхан сумын төв байх юм. Очиж очиж өсөж төрсөн нутгаасаа энэ муу хэдэн хужаад хөөгдөөд амь зулбан зугтаах болж байна уу гэсэн нэг бодол ороод ирэхэд хувь заяандаа харамсаад уйлах ч багадмаар бачимдал гол өөд зураад ирэх юм. Хэдэн муу Төвдүүдийг алахыг нь алж, айлгахыг нь айлгасны дараа одоо та нарын ээлж гээд надруу, Монгол руу маань ирээ юу, дургүйцэл бачимдал зэрэг зэрэг төрж байх юм. Гэтэл гар хоосон, ядахдаа нэг олигтой шиндүү ч бариагүй би тэр олон хурдан буутай хятад цэргүүдийн өмнөөс сарвалзаад яанам билээ, дэмий л амины гарз, тэгэхгүй гэхээр одоо энэ муу хоёр хөлөөрөө хаа хүртэл зугтаахав, зугтаалаа гэхэд хаана хэнийхээ газар шороон дээр гишгэж, ямархан агаараар нь цээж тэнийтэл амьсгалж явахав. Харамсал гэдэг... Эх орноосоо хөөгдсөн хөөрхий Төвдүүдтэй бишгүй л уулзаж, учирч, идэж ууж явлаа. Тэд бүгдээрээ нэг л сэтгэлийн далдхан зовиуртай байдаг нь анзаарагддаг. Нэг л гал цоггүй, хиймор золбоогүй, тархиндаа ташуурдуулаад дальдичаа болчихсон морь шиг ширүүхэн харсан харцан дор их багагүй гөлөлздөг болцгоочихсан байдагсан. Надтай Даши гэдэг Төвд залуу хамт нэг ангид сурах. Бид Теофлийн шалгалт өглөө. Шалгалтын хүснэгтийн эхэлж бөглөдөг хэсэг дээр овог нэрээс гадна, тухай улсынх нь код, мөн ямар хэлээд ярьдагынх нь кодыг бичдэг юм. Багш маань биднээс аль улсаас ирсэнийг нь асуугаад хүснэгт харж кодыг нь хэлж өгөөд, би ч яахав Монгол гэнгүүт л монголын код 976 гэдэг шиг 345 ч билүү гараад ирж байгаа юм. Гэтэл нөгөө Дашийн маань код олдодгүй гэнээ. Багш хүснэгтээ хэд хэд эргүүлж хараад олохоо байж, аргаа бараад оффис руугаа утасддаг юм байна. Гэтэл төвд гэдэг улс, Төвд гэдэг хэл ер энэ дэлхий нийтээр авдаг теофлийн шалгалтын юман дотор байдаггүй учир ямар ч кодоор тэмдэглээгүй, харин хятадынхаар явдаг юм гэсэн хариуг цаанаас нь өгөв бололтой. Багш тэгээд чи хятадын кодыг ашиглах юм байна гэтэл Даш маань яг хөшчих шиг болж билээ. Би яг ард нь сууж байсан, чих нь хэрхэн чичигнэн улайхыг харж суухдаа, Дашийгаа өрөвдөөгүйгээрээ өрөвдөж билээ. Гэтэл одоо хэн нэгэн намайг тэгэж өрөвдөх ээлж нь ирэх нь дээ.

Өмнө их сайхан, тавиу айвуу амгалан байхдаа хэзээ нэгэн цагт ийм амь давчуу цаг ирнэ хэмээн болгоомжилж, сэрэмжилж, дотроо бодолтой, бэлтгэлтэй байх минь яалаа даа гээд хар толгойгоо хамаа намаагүй шаамаар ч болж байна। Өнөөх хэдэн хужаа шулганаад л, ойртож буй бололтой юм, дуу хоолой нь ямар бардам дээрэнгүй сонсогдоно гээч. Аавынхаа насан туршийн сэтгэл зүтгэлээ шингээж, амь амьдралаа золиж босгож өгсөн орон гэрийг, хэдэн охидын минь хөгжүүн баясгалант инээд цуурай болон шингэсэн тэр хөрс шороогоо, халуун бүлээхэн бүлээрээ аз жаргалтай байсан, амьдралын маань хамаг нандин бүхнийг хадгалсан тэр бүхнээ ингээд ямар ч эсэргүүцэлгүйгээр тавьж өгчихөөд, өөрөө хөөрхий тэр төвдүүд адилаар золбин нохой шиг буудуулах ээлжээ хүлээгээд зогсож байх болж байна уу... Хөхрөгч тэнгэр ийм явдлыг зүгээр хараад мэлтийж байгаа юм гэж үү... Уйлмаар байтал нулимс гарахгүй, бачимдан хашгирая гэтэл дуу гарахгүй, дотор харанхуйлан гашуунаас гашуун харуусал цээж зурах тэр агшинд нэгэн архиралт цээжний гүнээс, бүүр алс гүнээс хүрхрэн, шүд тачигнаад эхлэхийг мэдрэв. Гэнэтхэн эрүү завжаар аймшигт араа соёо сэрэлзээд гараад ирэх шиг, үр зулзгаа хамгаалан үхлийг эрслэн өндийх өлигчин чонын яахаас ч үл буцах шийдмэг архиралт цээжний гүнээс түрхэрэн гарах шиг...

Ёо ёо, зүүд байсан нь яамай. Oрон дотроо өндийгөөд суучихсан архирч байна аа. Магад өөр хүн харсан бол намайг гүн шөнийн харанхуйгаар чоно болчихжээ гээд ухаан тавихаар байсан биз. Шүдээ хавирсан чинь үнэхээр ч араа соёотой болчихсон ч юм шиг.

Бараг 6 билүү, 7 жилийн өмнө бас яг нэг иймэрхүү агуулгатай зүүд зүүдэлж билээ। Тэгэхэд би нээг их нигширсэн үнэртэй гахайн чулуун хороон дундуур яваад л байсан. Ямар урт хонгилтой, ямар агуу уудам гахайн хороо ийм байдаг байна аа гээд, гайхаад л гарах газар хайгаад бачимдан сандарчихсан гүйгээд байсан санагдана. Эх орныг маань тэр аяар нь гахайн хороо болгочихоо юу даа, энэ чинь... Тэгтэл тэр гахайн хорооны нэг шагайвчаар манай байшин байдаг голын хэвийн дэнж харагддаг юм байна. Уг нь манай байшин, 99 онд өөрийн гараар босгосон байшин маань нэг бяцхаан чулуурхаг ширэгтэй довцог дээр байдаг юмсан. Гэтэл манай тэр байшингаас ор мөр ч алга, харин нэг хужаа жоотуугаа чүү ай өргөн өнөөх ширэгтэй довцогыг маань хагалж, сэндийлж байна аа. Хужаагийн жоотуугаа өргөөд буулгах бүр нь яг зүрхэнд зоож байх шиг мэдрэгдээд, хоёр шулганаа бяцхан охины минь хацараа, божгор борхон гараа саартуулан саартуулан, өдөржин тоглож өнждөг байсан, тэдний маань хөөрхөн хөлийн мөр байгаа өнөөх ширэгтэй довцог бага багаар тэр жоотууны үзүүрт сэглэгдэн, өмөрч байгааг харж, зүрх өмөрч байж билээ. Тэгээд энэ муу ёрын зүүд байна, арай ч ийм юм болохгүй биз хэмээн өөртөө итгүүлсэн ч, санамж сэрэмж авсангүй, алмай аажуу хэвээр л явжээ дээ. Одоо нэгийг бодож, санаж, хичээж мачийж явахгүй бол... магадгүй ийм тавилан ирж ч болохыг үгүйсгэх газаргүй ээ.

Чоно болсон гэснээс өмнө би хэд хэдэн удаа чоно болон архирч билээ. Нэг нь том охин маань төрөөд, хэдхээн сартай, тохойн чинээхэн, өхөөрдмөөр хөөрхөн амьтан байлаа.. Манайх аавын гэрт. Эхнэр, охин бид гурвуул хоймроо орон дээр л унтаж байтал /мэдээж би хамгийн урдуур нь унтана л даа/ гэнэтхэн хаалга дуугарах шиг болдог юм. Тэр орой нэг баахан үйлс муутай орон гэргүй тэнэмэл залуу манайд ирээд хоног төөрүүлж байсан юм. Угаасаа манайд нэг л ор байсан болохоор нөгөөх маань баруун талаар гудас хаяад унтаж байсан хэрэг л дээ.
Би түүнийг шөнө гарч шээдэг юм болов уу гээд өндийгөөд хартал тооноор тусах сарны гэрэл түүний толгой дээр тусч, тэр цаашаа хараад тугдайчихсан унтаж байна аа. Гэтэл яах аргагүй хаалгаар нэг хүн ороод ирэх шиг. Гэхдээ хаалга дэлгэгдсэнгүй, хатавчаар л ороод ирэх шиг болов. Би бүүр өндийгөөд урагш сунаад хартал нэг лаазтай юм барьчихсан, хар алчуур тохчихсон, үзээрийн муухай царайтай эмгэн ороод ирчихсэн, улаан гал дүрэлзсэн хомхой нүднийхээ харцаа охин дээр минь тусгачихсан тэр лаазтай юмаа сарвайгаад зүтгэж байна аа. Тэр лаазных нь амсараар идээ бээр халгиж цалгиад л, тэгэнгүүт л би чоно болчихдог юм... Чухам ямаршуухан чоно болсоноо өөрөө хараагүй болохоор хэлж мэдэхгүй, юутай ч аманд араа соёо хөшилдөөд байгаа нь мэдрэгдэж, цээжний гүнээс нэг юм хөөрч ирээд л өөрийн эрхгүй архираад л нөгөөх эмгэн рүү чинь улаан галзуу дайрчихдаг юм байна. Зуухны баруугаар ухас хийхээр нь амдсан чинь эмгэн булт үсрээд, зүүгээр, галын үүдээр тойрдог юм. Тэр лаазтай идээ бээрээ л охин луу минь цацах гэж буй бололтой юм. Би ч зүүгээр тойрч урдаас нь ухас гэдэг юм. Тэгээд хөөгөөд гаргачихаж билээ. Хэсэгхэн хугацаанд аманд араа соёо байгаа нь мэдрэгдээд, цээж оволзоод... Эхнэр юу болсоныг ч ойлгох сэхээгүй, байдгаараа айчихсан байсансан. Харин нөгөөх зочин сэрээгүй, нам унтсаар л... Хожим би түүнийг яагаад сэрээгүйн учрыг ойлгох шиг болсон. Тэд холбоотой байсан шиг санагддаг

# # Read more! #

Салхин явдалт босоо цагаан атыг хайхаар Дорно зүг зорив оо

Уг нь зүүдэнд тэмээ үзэгдэх муу гэдэг, ялангуяа тэмээ унаж зүүдлэхийг бол их цээрлэдэг юм билээ. Тэмээ гэдэг хүйтэн хушуутай мал, тэгээд эрлэгийн хүлэг болдог тул тэмээ унах нь товчхондоо бол нөгөө ертөнц рүү явах зам чинь тодорч байна гэхэд болно. Юутай ч тэмээ зүүдэнд үзэгдсэн тохиолдолд нэг их сайн юм болоод байдаггүй, ядахдаа л нэг хамрын ханиад, өвдөг, хатигтай...

Харин энэ удаад би тэмээ унаад бишгүй л жонжууллаа, гэхдээ ер тэмээ зүүдлэгдэхэд төрдөг тэр нэгэн далд зовнил төрсөнгүй.

Одоогийн ерөнхий сайдтай тун төстэй нэг нөхөр, гонжийсон ягаан дээл өмсчихсөөн бас. Эмэгтэй хүн шиг бүсэлхээрээ бүсэлчихэж, тэгээд намайг дагуулаад нэг гэр нар буруу тойроод баахан алхах юм. Би ч эхлээд Ерөнхий сайдыг байна гэж бодсон, гэвч... мэдэхгүй юм, эр эм нь мэдэгдэхгүй нь бас хачин, нэг харахад эм ч хүн шиг, нэг бол эр хүний, гэхдээ яг С.Баярын хоолойгоор ч яриад байх шиг. Энэ нь магадгүй урьд орой “Танайд хоное” нэвтрүүлгээр С.Баярынд хоносон дугаарыг нь үзэж байгаад унтсан болохоор тэр нөлөөлсөн ч байж болох юм.
Тэр хүн нэг л юм аминчлан яриад, захиад байгаа бололтой, юуг нь би санахгүй байна. Тэгэж тэгэж л сайн яваарай гээд нэг буу өгөх юм. Өмнө нь надад хэд хэдэн буу үзүүлсэнээс би тэр бууг нь илүү сонирхсон билээ. Богинохон, хөнгөн, оросын Барс гэдэг буу шиг, бараг түүнээс ч огтор байж мэдэх буу. Нэг л нүдэнд тусаад байсан юм. Харин надад жинхэнэ ёсоор гардуулсан хойно нь үзвэл зүгээр л нэг ганц амт огтор шувууны буу шиг юм. Гэхдээ гол төмөр нь хүхээгнийхээ урд талаас нэг төө хэрийн явсаны дараа хоёр салаа болоод том бага хоёр амтай болчихсон байх юм. Ийм буугаар чинь одоо яаж бууддаг байна аа. Нэг сум хоёр амаар зэрэг гарах юм болов уу. Бас овоо хараагүй юм. Гээд яахав дээ.
Нөгөөхөө үүрээд л мордлоо. Аа, тийм бас надад нэг шуудайтай юм өгсөн, бодвол замын хүнс юм болов уу. Түүнээ хоёр шуудайнд хувааж хийгээд холбоод тохчихлоо. Яг мордоход хүний хөл хүрээгүй зэлүүд газар сар жилээр явах учир унаагаа хайрлаж хүчийг нь нөөж, бас өөрийнхөө хүчийг ч нөөж яваарай. Чамаас өөр замыг эсэн мэнд туулчих хүн алга даа гэж байна. Би ч дотроо “Энэ ч үнэн шүү” гэж бодож байх юм. Энэ нь ямар нэгэн хөөргөн, хөнгөн бодол биш, бодит байдлыг хүлээн зөвшөөрч буй хэрэг, байгалд дасан зохицох чадвар гэдэг нэг чадвар хэн хүнд заяагаад байдаггүй эд, халуун хүйтнийг даах бол тийм ч чухал биш, харин байгалийн араншинг таниж, түүнтэй харьцаж, харилцаж чадах чадвар, эзгүй зэлүүд уудамд зүг чиг алдахгүй явахаас эхлээд, мөр ул унших, ус шанд, нөмөр нөөлөг олох бас олон хоногийн өл хоол, аянг даах, дасах, зохицох, зөн совингоо мэдрэх, амьтан гөрөөсний ая занг таних гэх мэт талаараа хэр барагтай хүн надаас илүү гарахгүй л дээ. Гэхдээ энэ аян бол зүгээр нэг ийм чадвар шаардагдах төдий биш бололтой. Учир нь тэнд байгалийн ч юм уу, юуны ч юм мэдэхгүй ямархан нэгэн далд нууцтай харьцаж, тэр нууцаас л эрж хайх зүйл маань буй бололтой юм гэсэн нэг тийм битүүхэн ойлголт төрж байна.
Энэ бол үл ажиглагдам нууцлаг бүхний учир орших тэр Дорно зүг. Миний тэр нууцлаг Дорныг зорьж буйн учир нь тэр нууцлаг орноос нэгэн босоо цагаан ат олж ирэх. Тэр ат бол салхин явдалтай учир хөрс шороон дээр мөр нь гардаггүй, сарны гэрэлд л ганцхан харагддаг учир дуранд өртдөггүй амьтан аж.

Миний унасан тэмээ маань шовгор ширээ бөхтэй, босоо зэгзгэр хүрэн ат. Олоон жилийн өмнө Гозгор улаан, Ажийн бор, Дөрвөлжин бор, Эрээн хавиргат гэх мэт ямар ч морийг гишгүүлдэггүй хэдэн сайхан ат унадаг байж билээ. Аль аль нь нутаг орондоо зартай л сайхан амьтад байсан даа. Сайн морь унах ямар байдаг билээ, түүн шиг л явдал сайтай, хөл хөнгөнтэй ат гэдэг алс холын аянд хүсүүштэй унаа.
Алс замыг атан тэмээний хөл эвхэлхэд
Алсын уулсын орой өндөлзсөөр л ойртдогсон.
Тал хөндийн жавар тэмээний зогдорт уярч,
Ташуурын суранд салхи исгэрэхэд нисэж яваа мэт санагддагсан.
Өнөөх ширээ улаан атандаа мордоод жийгүүлж гарлаа. Явдал хөнгөн бөгөөд хурдан. Газрын байдал тал хээрийн шинжтэй. Урьд өмнө нэгэнтээ энэ зүгт явж байсан санагдана. Гэхдээ би одоо хүрэх гэж буй хязгаараасаа нэлээд наахнуур тойроод буцсан шиг билээ.

Хэсэг явтал жижигхэн гол таарав. Магад дахиад хэдэн ч хоногоор ус таарахгүй байж болох тул ус таарсан дээр нь тэмээгээ ханатал усалж аваад хөдлөе гэн зогстол голын урд талын хар арыг зайгаад нэгэн морьтой хүн явж харагдав. Юутай ч ойр хавьд айлтай бололтой, ийм орой болсон хойно энэ хүн дэмий явах учиргүй, нэгэнт айл байгаа учир, дахиад цаана нь ус, худаг байж таарна гэж бодогдоод тэмээгээ гүйцэд усалсангүй, нөгөөх хүнийг амдаад хөдөллөө. Нэлээд хол зайтай байсан бололтой, амжиж очиж чадсангүй, нөгөө хүний орсон сэтэрхийгээр даваад ортол тэр хүний бараа ч алга, харин цаана нь нэг уудам хөндий, намар цаг бололтой, гэхдээ голын сөл хатаагүй, ширэг зүлэгс нь армаг тармаг шаргалтсан байх ажээ. Тэр хөндий дагаад энд тэнд хэд гурваараа гэрүүд харагдана. Юутай ч айлтай юм. Бүрэнхий болтол яваад нэг гайгүй шиг хажиглаад байхааргүй айлд бууж, аяга халуун юм ууна даа гэсэн бодолтойгоор Хөндий уруудаад жонжуулав. Гэтэл төмөр зам таарах юм. Хэд хэдэн айлын хаяагаар гарлаа. Тэгсээр том бага хоёр гэрийн гадаа ирэв. Пөөнөгөр ногоон дээлтэй настай эгч, нэг шавилхан залуу бүсгүй хоёр гэрийнхээ гадаа бөртөгнөн юм хийж байна. Аргал түлшээ хурааж буй бололтой. Тэднийг өнгөрч яваад, гэнэт тэр хоёрын байр байдал нүдэнд дотно харагдсан тул тэднийг буухаар шийдэв. Тэмээнээс дөнгөж буугаад байтал нижигнэсэн их чимээ гарав. Шовгор улаан ат маань тэр дуу чимээгээс үргэж, арай л буйлаа хугалчихсангүй. Эмгэн “наадхаа давхар ногтлохгүй бол бурантагаа тэсгээхгүй бололтой” гээд ногт чулуудаж байна.
Тэгтэл нөгөөх айлын архан талаар өнгөрсөн төмөр замаар яндангаа хангинуулсан нэгэн галт тэрэг дуу чимээтэйхэн өнгөрөв.
Би нэлээд явлаа гэж бодсон, гэтэл өнөөх уудам зэлүүд газрынхаа захруу ч ороогүй яваа болох нь уу, тэр ч бүү хэл миний зорьж яваа тэр зүгээс галт тэрэг ирэхийг бодоход магадгүй аль хэдийнэ тийшээ хүн амьтан суурьшиж, хөл үймээнтэй болчихсон байж ч магад. Би өнөөх эмээ, бүсгүй хоёртой амар мэнд мэдээд, галт тэрэг хаанаас ирдэг болохыг, тэр зүгт ямар ямар суурин, тосгон байдгыг лавлав.
Эмгэний хэлэх нь одоо нүдний хараа алдарч буй хөндийн үзүүрээс цааш айл амьтан байдаг эсэхийг мэдэхгүй, энэ галт тэрэг ч мөн хаанаас ирдэгийг мэдэхгүй, дандаа л агдаж сандарсан улс амьтан л үүгээр өнгөрөх юм даа гэлээ. Мөн бүх галт тэрэг өмнөөс хойт зүгт л явдаг, хэзээ ч, нэг ч галт тэрэг өмнө зүг явж байгаагүй гэдгийг хэлэв.
Тэр хоёрын байдал төрх их л дотно танил авч би тэдэнтэй, хэзээ хаана, хэрхэн уулзаж, учирч, дотносож байснаа ер санахгүй юм. Тэр ч бүү хэл тэр шавилхан бор бүсгүйн атгын чинээхэн хоёр бондгор хатуу мөөм аргалын цог шиг хэрхэн халуу шатдагыг нь, цаанаас нь борхон зүрх нь баригдсан болжморынх шиг хэрхэн оволздогийг нь би маш тодхон санах юм. Бас нулимсандаа норсон шанхных нь үснээс хаврын борооны үнэр хэрхэн сэнхийдгийг ч санаж байна. Тэгээд би өглөөхөн тэмээндээ, эсвэл анд мордоод, үдшээр гэртээ эгэж ирж буй гэрийн эзэн шиг тэмээгээ бөхөлчихөөд тэр хоёрын дундуур ороод их гэрт орохоор хээв нэг алхав. Ард харин гозгор улаан ат маань уяагаа тойрон хүүгэх нь сонсогдоно. Тэр юунаасаа тэгтлээ их үргэж, сандарна вэ.
Би гэрт орохын өмнө эргээд тэр алс Дорно зүгт харлаа. Хараа алдрах үзүүрт намхан хар ухаа харагдаж, түүний дээгүүр Дорно зүг маань харанхуйлан харлан харагдана. Тэр харанхуйн гүнд л өнөөх салхин явдалт, саран ээлт босоо цагаан ат бий дээ. Өөрөө ч мэдэлгүй нээг их санаа алдчихав.

Тэгээд нөгөө хоёр луугаа эргээд хартал... орондоо хэвтэж байдаг байгаа. Шөнө дунд өнгөрч байх юм.

Гэхдээ үүнийг үргэлжлэх байх гэж бодож байна. Өмнө нь би нэгэнтээ тэр нууцлаг Дорно зүгт явж байсан санагдана. Олон жил болсон байх, нөгөө талаар тэр үед тэмдэглэж үлдээж байсангүй болохоор одоо чухам ямар үр дүнтэйгээр тэр Дорноос буцаж ирсэнээ санахгүй байна. Магадгүй энэ үргэлжлэхэд бүхэн тодорхой болох байх аа.

# # Read more! #

Олимпийн алтан медалын баяр бахдалаа гэж...

- За, чи цаад хэдэн агсам согтуу юмнуудаа аргалаадах, болохоо байлаа гэж Чикагод байдаг нэг найз маань намайг учиргүй түлхэлсээр цагаан дэвжээн дээр гаргачихав. Тэр уг нь Чөлөөт бөхийн олон улсын шүүгч билүү, ямар ч байсан нэг олон улсын цол хэргэмтэй нөхөр л дөө.
Агсам согтуу гэхээр л миний алерги хөдөлчихдөг юм. Идсэн ууснаа шингээж чадахгүй энд тэнд худал үнэн дэвж, хүн амьтан айлгаж, хөл гараа гозолзуулж явдаг тавьтаргүй нөхдүүд хаа сайгүй л таарах. Хонгор залуу насаа тийм хүмүүстэй их ойрхон өнгөрөөсөн болоод тэр юм болов уу, агсам согтуу тавьдаг хүн харахаар л хамаг уур шатаад, уушиг сагсайгаад явчихдаг, тийм эдгэрэшгүй алергитай болчихсон хүн л дээ. Одоо харин нас явж байгаа юм болов уу, тэр бүхнээс баахан дөлөмтгий болчихсон байна лээ. Гэхдээ яахав дээ, нэгэнт тулбал бас учиргүй зугтаагаад байлтай нь биш, тэгээд нөгөөх цагаан дэвжээн дээр нь харайгаад л гарлаав шүү, хаана байна тэг согтуу солиотой юмнууд нь гэсээр. Нөгөөх алерги маань хөдөлчихөж...
Гэтэл нэг нүд нь улаанаараа эргэлдсэн, хар шар нь мэдэгдэхгүй амьтан хуй салхи шиг нэвсийгээд л гүйгээд ирдэг юм. Ямар сураагүй юм биш, чадахгүй ч юм биш, барьж аваад л баглаад дарчихлаа. Болно болно л гэж байна. Бас нэгийг нь гүйгээд ирэхээр нь базаж байгаад өвдөгөн доороо хийж байгаад жаал нухчихлаа. Хэд хэдэн агсан согтуу нөкөр байсан бололтой. Одоо боллоо, боллоо гэж байна. Тэд номхорсон бололтой юм. Тэгтэл намайг бас нэг шагнал гардуулдаг тавцан дээр хөтөлж гаргаж байгаад л хүзүүнд нэг юм зүүгээд өгчих юм. Одоо, агсан согтуу нөхдүүдийг номхоруулахаар бас байр эзлүүлдэг болсон юм болов уу, нөгөө эмнэг адуу, тэмээ сургаад, шагнадаг шиг гэсэн шүү юм бодогдож байх юм.
Тэгсэн чинь биш ээ, юун агсам согтуу номхотгох, хүмүүс надад ирээд л баяр хүргэж байх юм, чи түрүүллээ, алтан медаль авлаа гээд л... Чөлөөт бөхийн 66 кг-ийн жинд /жин жаахан буучихаж, би уг нь 75-тай л даа/ чи тасархай сайн барилдаж түрүүллээ гээд л...
Юун чөлөөт бөх вэ, уг нь би согтуу агсан хүмүүстэй л ноцолдлоо гэж бодож байсан юмсан. Нээрээ л хүзүүнд маань алтан гинжин оосортой алтан зоос шиг юм санжигнаастай. Үнэхээр алт юм аа, жин, өнгө энэ тэр нь, алт ч өөр шүү. Гэхдээ нөгөөх тэмцээнд түрүүлэгсэдэд өгдөгөөс арай жижгэвтэр хэмжээтэй юм.
Тэгээд юун тэмцээн билээ гээд хартал, Олимп гэж байна. Би эхлээд үнэмшсэнгүй. Нээрээ энэ чинь Олимпийн тэмцээн болоод байгаа юм уу гээд замдаа таарсан нэг хүнээс асуусан чинь, "Олимп болж байгаа ш тээ, мэдээгүй юм уу, одоо энэ чинь" гээд ширэв татав. Үгүй тэгэхээр би чинь Олимпийн тэмцээнд түрүүлчихсэн болж байна уу? Нээрээ бол... Хэд хэдэн хүнээс асуусан чинь яах аргагүй олимп болж байгаа нь үнэн болж таарав. Тэгээд л баярлачихлаа. Үнэндээ баярлаагүйгээрээ баярлаж байна. Хүн их баярлахаараа бахарддаг юм гэнэ лээ. Арай л бахардсангүй, гэхдээ тийм их баярыг мэдрэх юутай сайхан гээ...
Хамгийн түрүүнд аав дээрээ харайгаад очлоо.
-Аав, аав, би Олимпийн тэмцээнд түрүүлчихлээ. Та энэ Алтан медалийг нь хардаа гэсэн чинь аав бас баярлаж байна аа.
-Аав нь хүүгээ харж байлаа, миний хүү ч сайн барилдсан шүү, гэхдээ миний хүүгийн оролцсон тэмцээн арай л олимп биш байх аа, өөр тэмцээн гэж байна.
Би итгэсэнгүй, Яах аргагүй Олимп. За би интернетээр шалгаатхая. Олимпийн чөлөөт бөхийн төрлийн 66 кг-ын жинд хэн түрүүлсэн бэ гээд харахаар л миний нэр дурайгаад гараад ирнэ дээ, гээд дэгэлзээд л явчихлаа. Гэвч интернеттэй газар олдсонгүй. Тэгвэл өглөөний сонин дээр гарна л гэлээ. Үгүй энэ чинь хүн баярлана биз дээ, Монголын бүхэл бүтэн ард түмний хүсэн хүлээсэн мөч шүү дээ, ганц би биш, бүх ард түмэн даяараа баярлана даа, баярлаж байгаа даа, би ч явах биш, дэгдээд л... таарсан хүн бүрийг барьж авч үнсээд л,, Алтан медаль, Олимпийн аварга гэж хашгирмаар болоод л... Уг нь би тэгэж хөл хөөрцөг юманд дургүй, нэлээд цөлх талын хүн гэж өөрийгөө дүгнэдэг ч энд аргагүй баярлаж байна, хоёр Мөнхийн хүрч чадаагүй медалийг авчихлаа шүү дээ, монголын спортод элэгтэй хэдэн үеийнхэний мөрөөдлийг биелүүллээ шүү дээ гээд л...
Тэгтэл өнөөх намайг агсан согтуу хүмүүсийг номхотго гэж хуураад дэвжээнд гаргачихдаг нөхөр маань таарав. Би баярлаад л давхиж очоод үнсэх гэтэл,
- Үгүй, хүлээж бай хө. Жинхэнэ Олимп чинь одоо болох гэж байна. Сая чи Олон улсын тэмцээнд түрүүлсэн. Одоо олимпдоо барилдана гэж байна. Өнөөх баяр хөөр тэгтлээ их дарагдсангүй, гэхдээ өөртөө нэг л итгэлгүй болчихлоо. Нээрээ Олимп гэсэн чинь сүрдээд эхлэв шүү.
За тэгээд дэвжээнд гарваа, одоо бол согтуу галзуу юмнуудтай ноцолдох гэж буй биш, харин олимпийн аваргын төлөө өрсөлдөж буй орон орны хүчтэнүүдтэй хүчийг үзэх гэж буй хэрэг. Бөөн бөөн тооцоо, гэтэл яах ийхийн зуургүй өрсөлдөгч маань ард гарчихдаг юм байна. Дэмий л хоёр гарыг нь сугадаа тас хавччихлаа. Намайг чирээд нөгөөх чинь дэвжээ тойроод баахан давхив. Сүүлдээ гар цуцаад, бие хөшөөд, хөлс асгараад, ямар ч тамиргүй болчихдог байгаа. Ингээд дэвжээнээс хөөгдөөд бууж байна аа.
Хажуугийн дэвжээнд Наранбаатар үзэж тарж байх шиг харагдав. Тэр дэвжээнээсээ бууж ирээд
- Ах хүү яасан амархан явчихав аа, гэж байх юм.
- Аргагүй шүү дээ хө, ганц ч хоногийн бэлтгэл байхгүй, дээр нь одоо удахгүй 40 хүрэх гэж байгаа
хүн чинь .. гээд өөрийгөө жаахан өмөөрөх аядав.
- Та чинь өмнөх тэмцээнд бүгдийг нь алж, хядчих гээд л аймаар ширүүн байсан шүү дээ гэж байна.
-Хнн, тэгэхэд ямар тэмцээн болж байсныг нь мэдсэн биш. Согтуу юмнууд л агсан тавиад амар заяа үзүүлэхгүй байна гэсэн ш тээ гэлээ.
- Та тэгээд тэр согтуу юмнуудтайгаа ноцолддог шиг энэ дэвжээн дээр ноцолдохгүй яав аа?
- Эд нар чинь эрүүл, тэгээд зүв зүгээр мөрөөрөө байгаа юм чинь би яах юм бэ.
Нээрээ би тэднийг яах юм бэ.
Ингээд нэг Олимпод оролцож үзэх шив. Төгсгөлийн дүн гарахад Монголчууд нэг мөнгө, нэг хүрэл медальтай гэж самбарт харагдаж байна билээ. Гэхдээ энэ нь Чөлөөтийнхөний авсан медаль юм уу, эсвэл багаараа авсан нь юм уу, мэдсэнгүй. Магадгүй, энэ олимп ирэх зун болоx Бээжингийн олимп байхаа.

За ингээд энэ тэмцээнээс /зүүднээс/ нэг нэг мэдрэмж, дүгнэлт, шүүмж, сэргэсэн дурсамжтай л хоцрох шив.

Мэдрэмж нь:
Тэр их баяр хөөрийг мэдэрсэн маань. Би амьдралдаа тэгэж их баярлаж үзээгүй санагдаад байх юм. Гайхамшигтай, өөр хэлэх үг но.

Дүгнэлт нь:
За ер нь аливаа тэмцээн наадамд сэтгэлзүй гэгч зүйл гол тулгуур зүйл байдгийг яс махандаа шингэтэл ойлголоо. Хэрвээ би Олимпийн тэмцээнд оролцож байна гэж огтхон ч мэдээгүй, зүгээр л өнөөх хэдэн болдоггүй согтуу хөлчүү юмнуудтайгаа учирна даа гэсэн итгэл үнэмшилтэй, уур, уцаартайхан дэвжээнд гарсансан бол юмыг яаж мэдлээ, Олимпийн аварга ч алган дотор энүүхэнд байсан байх.
Ер нь тэгээд тэмцээн наадам гэхээр л нэг л биш, одоо ингэж барина, ингэвэл яадаг бол, тэгвэл нь тэгнэ, нэг оноо авчих юмсан, алдчих вий энэ тэр гэсээр байгаад ер барилдаж чадахгүй юм билээ.
Харин согтуу галзуу юмнуудтай бол юун тэгэж тооцоо бодож эргэцүүлэх, хар зөн, рефлексээрээ л туучихаж байгаам чинь, ялахгүй яадгийм.

Шүүмж нь:
Ер манай сүүл үеийн чөлөөт төдийгүй бусад бөхийн төрөлийнхөний /бусад нь чялгалгүй/ амжилт гаргаж чадахгүй байгаагийн нэг учир нь тодорхой байх шиг। Манай бөхчүүд оюун санааны хувьд нялх балчир, сэтгэлийн хат тэнхээ суль дорой, бие хүний хувьд ядмаг нь амжилтанд хүрэхгүй байгаагийн гол шалтгаан мөнөөс мөн.Түүнээс биш бие хаа, булчин шөрмөс, материал дутагдсан юм ер байхгүй, харин ч илүү байж магад. Өнгөрсөн онд Канадын нэг бөхтэй хоромхон ярилцаж билээ. Тэр гэтэл утга зохиолын судлаач төдийгүй гүн ухаан, ялангуяа дорнын гүн ухаан сонирхдог, ухаан бодол нь нэлээдхэн задгайрч тэлсэн, бясалгал энэ тэрд явдаг нэгэн байсансан. Бас шүлэг бичдэг гэж байгаа. Төрөлх Францаас гадна Англи, Итали хэлтэй, Хятад хэл судалж байгаа гэсэн. Хувь хүнийх нь хөгжилийг манай нэг жингийнхэнтэй нь харьцуулахад хэт ялгаатай. Ийм хүнээс амжилт гаралгүй яахав дээ.

Дурсамж нь:
Энэ олимпод барилдсанаасаа үүдээд өөрийн эрхгүй нэгэн хуучин дурсамж сэргэв. Аавын ярьсан яриа л даа. Аавын үеийн нэг бөх байж л дээ. Галзуу Б... гэдэг, аймгийн арслан хүн. Энгийн үед бол бөх тэх гэхээргүй гувчгар хүн байж. Хааяа жинд явахаар бүтэн тэгнээ даадаггүй, аавд хангинуулдаг байсан гэдэг. "Чиний тэр бөх тэх чинь хааччихав, үнэн худлаа ярьж, биеэ нөөгөөд" гэж ирээд л аав уурладаг байсан гэж байгаа. Гэтэл бөхийнхөө дэвжээнд гараад ирэхээр танигдахын аргагүй болтлоо өөрчлөгдчихдөг, нүд нь улаанаараа эргэлдээд л, амнаас нь цагаан хөөс сахраад л, шүд ам нь тачигнаад л, цээж нь орсон буур шиг хүнгэнээд л, хөл гар нь тас няс гээд л хүн битгий хэл араатан хүртэл халгаж зугтаамаар амьтан болчихдог байсан гэсэн. Тэгээд л тоос манан хадуулаад л явчихдаг, хаяж л байдаг тийм бөх байсан юм гэнэ лээ. "Галзуу нохой чи, ямар мэх хийчихэв?" гэхээр хийсэн мэхээ хэлж мэддэггүй, тэгтэл яадаг байсан бэ гэхээр тэр хүн өмсгөлөө өмсөж байхдаа л шүдээ хавирчихсан, "алаад, хядаад өгнө дөө" гээд л язав татав хийж байдаг байсан гэсэн. Тэгээд нууцаа аавд нэг удаа хэлсэн нь "Би өмсгөлөө өмсөж байх даа л, за одоо нэг хүн аавыг минь өрлөж алчихаад, ээжийг минь хүчиндчихээд, одоо намайг алах гээд л ирж яваа юм шүү өөртөө итгүүлдэг байсан" гэсэн гэжуугаа.
Үгүй мэдээж хэрэг, аавыг нь өрлөчихөөд, ээжийг нь хүчиндчихээд, тэгээд өөрийг нь алах гээд ирж байгаа хүнтэй чинь хүн юу гэж одоо тийм мэх хийнэ, тэгэж барилдана энэ тэр гэчихсэн барилдаж ноцолдож зогсох билээ дээ, алаад, хядаад л өгнө биз дээ. Тийм хүнээс чинь аварга бяр тэнхээ, зөн совин мэдрэмж гарна биз дээ.
Тэгээд аав маань хэлдэг байж, хүний бяр тэнхээний 50 хувь нь санаа зориг хоёрт байдаг, үлдсэн нь хөдөлмөр, төрөлхийн буюу голын бяр хоёрт тэнцүү хуваагддаг юм гэж... Тэгээд жишээ болгож хоёр дахин илүү баяр, тэнхээтай адуу яагаад чононд хялбархан дийлддэг талаар хэлдэг байж. Санаа,/энэ тохиолдолд санаачилга гэвэл илүү нийцнэ/ зориг хоёр дутсанаас л тэр гэнэ. Энэ ч ортой даг шүү. Манай бөхчүүд ч олон улсын дэвжээнд гараад ирэхээрээ ихэнхдээ чонын өмнө оччихсон хонь шиг бээвийж байгаад л ялагдчих юм даа. Яавал тэдний санаа, зоригийг нэг чоно шиг болгодог бол... баар, цэнгээний газар бол хонины өмнө байгаа чоно шиг зарим нь аашилна гээч...
Саяны миний тэр олон улсын тэмцээнд түрүүлж, алтан медаль авдагийн маань шалтгаан нь ердөө л энэ сэтгэлзүй дээр байсан байгаа юм даа, миний тэр агсан согтуучуудад алергитай маань л гол учир байсан байгаа юм, хэ хэ.
Бас хэдэн жилийн өмнө, нэгэн солонгос эзэнд ажилладаг байж билээ. Цэвэрлэгээ хийж байгаад вандангийн хөл ташчихсан чинь вандан нурж, дээр нь байсан сушиний түүхий загасаа хийдэг дундхан хэмжээний хөргөгч нь өнөөх чөргөр хариугүй солонгос боссын маань дээрээс буугаад ирдэг байгаа. Сандрахдаа тэр хөргөгчийг нь бариад авдаг, аваад зогсохгүй өөр газар сэгийтэл нь өргөөд тавьчихсан гэж байгаа. Ер хүнд хөнгөн юм мэдэгдээгүй. Гэтэл манай босс гайхаж шагшираад л, энэ тэндээс барьж үзээд, толгой сэгсэрээд байх.... Чи яаж үүний дааваа, ит из түү хээвий, юу аар түү стронг л гээд байх. Дараа нь вандангийнхаа хөлийг бөхөлчихөөд нөгөөх хөргөгчөө буцаагаад байранд нь тавих гэсэн чинь байрнаас нь ч хөдөлгөж чаддаггүй. Золигийн тэр солонгос "энэ аймаар их хүнд" энэ тэр гэж байгаад хүний санааны бяр алга хийчихсэн байхгүй юу.

За за, зүүдээ ярих гээд хулгайгаа ярих шахав...

# # Read more! #

Азийн АЛТАН дагина

Орох орон гэрийн асуудалтай байхад сэтгэл санаа тайван бус байдаг нь хэн бүхний мэдэх зүйл. Ах бид хоёр эгчийнхээ түрээсэлж буй гэрт очиж хамтдаа өнөөх гэрийг нь түрээсэлж амьдрахаар болж байх шиг байна. Гэхдээ хүн нэг бүр 300 доллар, нийтдээ нэг гэр түрээслэхэд 900 доллар сард төлөх учиртай болж байх юм. Энэ чинь юу вэ? би мөнгөө тушаачихсан хойноо энэ чинь юу билээ гэж гэнэт бодов. Очиж очиж монгол гэрийг сард 900 доллараар түрээслэнэ гэдэг чинь... Өнөөх гэрийн эзэн араб царайтай еврей нөхөр "ийм л байдаг ш тээ" гэсэн янзтэй жишим ч үгүй, бүүр сэтгэл хангалуун мушийгаад цааш эргэв. Би нөгөө хоёртоо хэлж байх юм.
-Үгүй энэ чинь биш байна аа, надад аавын муу гэр байж байгаа шүү дээ, бүгдээрээ тэр гэрээ босгоод тэндээ амьдаряа л даа. Ямар түрээсийн мөнгө гэж нэхэх юм биш. Нэг сард төлж буй түрээсийнхээ төлбөрөөр л бид тэр гэрт элбэг хүрэлцэх бүрээс худалдаад авчихна шүү дээ гэхэд эгч маань
-Одоо нэгэнт мөнгийг нь төлчихсөн юм чинь гэсэн байртай гайхан, асуусан харжаар ах руу харав. Харин ах:
- Одоо удахгүй 12 сар гарлаа, энэ хөлдүү газарт яаж гэр барьдаг юм гэж байна.
-За яахав, энэ сардаа эндээ байя, дараа сар гэхэд ямар ч байсан аавын гэрийг босгоод дулаалга энэ тэрийг нь сайтар хийчихэд бололгүй яахав, ерөөсөө ингэж шийдэе, дараа сарийнхаа мөнгийг өгөхөөс өмнө бүгдээрээ энэ гэрээс гарцгаая гэлээ.

Тэгээд би машиндаа суугаад аавын гэр хураалттай байгаа том эгчийнх рүүгээ давхив. Тэднийх орон сууцанд... Гэхдээ Улаанбаатарт. Харин би хаанаас Улаанбаатарыг зүглэж буй маань тодорхойгүй. Нэг л их хол замыг туулах шиг боллоо.
Нэг өндөр байрны доорх паркинд машинаа оруулчихав. Уг нь тэдний хаалга гурван номер санагдана. Нэг билүү хоёр давхарт. Би андуураад 4 давхарт гарчихаж, тэгээд доош бууж хаалгыг нь татлаа. Хүргэн ах маань угтав. Бөөн л баяр, нүүр дүүрэн инээмсэглэл, хол замын алжаал тайлагдах шиг болох юм.
-За миний дүү наашаа суу, эгч нь нэг хоол хийж байна гэх юм.
-Машинаа энэ доор тавьчихлаа зүгээр үү гэтэл
-Зүгээр зүгээр, угаасаа чиний нэр дээр ах, эгч хоёр нь энд нэг байр авчихсан байгаа гэж байна аа.
Би эгчийнхээ хоол хийж буй гал тогооны өрөө рүү очив. Цаана нь ливинг рүүмний цонх нь цэлийгээд үдшийн гэгээ өрөө дүүрнэ. Тэр ливинг рүүмний цонх нь ханаар дүүрэн том юм. Гэтэл тэр цонхоор юу харагдсан гэж санана.
ҮДШИЙН УЛААНБААТАР...
Би тийм ч олон орон газраар явж байгаагүй ч ер нь ямар нэгэн хотын үзэсгэлэнг харьцуулан мэдэхтэйгээ. Миний үзсэн хотуудаас надад хамгийн их таалагдсан нь, хамгийн орчин үеийн загвар стильтэй нь Арабын Эмиратын Дубай хот. Далай эрэг дагуулан сүндэрлэх тэр хот бол үнэхээр л орчин үеийн, магад эхэлж буй энэ зууны загвар хотын дүр төрхтэй. Хилтон зочид буудлын 44 давхарын цонхоор үдшийн Дубайг бахдал дүүрэн харж байхад төрсөний ижил яг л тийм мэдрэмж тэр цонхоор үдшийн Улаанбаатарыг харж байхад төрөх юм.
-Вов, Танайх чинь хэдэн давхарт байсан юм бэ?
-33 дахь давхарт. Сайхан харгадаж байгаа биз дээ.
Миний тэр цонхоор харсан Үдшийн Улаанбаатар хот бол мөрөөдлийн хот гэмээр. Хүргэн ахын маань тэрхүү байшин одоогийн Танктай хөшөөний суурь орчимд л байгаа бололтой юм. Яг тэдний цонхны доохно талд аварга том алтан цагираг нэг гартаа өргөж буй аварга хүний алтан хөшөө байх юм. Тэр хөшөө нь барагцаагаар Эрхчөлөөний хөшөөний хэмжээтэй, бас 20 гаруй давхарын дээр, магад тэр барилгынхаа дээвэр нь болон сүндэрлэж буй ажээ. Гартаа барьсан тэр цагираг нь яг байшингийнхаа суурийн хэмжээтэй, хэвтээ байрлалтай учраас нөгөө хүний гар барьж буй хэсгээсээ нөгөө тал нь нэлээд доош хэлтгий, нөгөө талбаа ямар нэгэн тулгуру үгүй юм. Гэхдээ тэр алтан цагираг нь зүгээр нэг бөөрөнхий цагираг биш, босоо олон цонхтой ханан цагираг агаад, тэр бүх цонх нь гэрэлтэй ажээ. Ер бусын барилгын шийдэл, ганц тэр гарын тулгуур дээр яаж энэ аварга том байгууламжийн ингэж тогтоож чадсан нь гайхалтай.
Түүний цаахан талд нь буй барилгын Нью-Йоркийн Креуслэр Бюлдингын орой шиг олон талст шовх оройд жаргаж буй нарны туяа шижиртэн ойх юм. Тэр олон талст нь Нью-Йоркийнхоос ч их олон талсттай, нэг харахад бөөрөнхий ч юм шиг нэг харахад зуйван ч юм шиг таслтууд байх ажээ. Мөн өч төчнөөн олон өндөр барилгын алтан оройд шоволзоно. Тэдгээр барилгуудын бахдам сүрлэг орой нь тэртээ цаана харагдах Чингэлтэй хайрхантай зэрэгцэх ажээ.
Энд бас нэг содон зүйл ажиглагдсан нь хотын дүүрэг бүр өөр өөр өнгийн гэрлээр гэрэлтэж бйах юм. Одоогийн 3, 4 дүгээр хороолол маань цэнхэр ухаа гэрлэн чимэглэлтэй бол тэр төмөр зам, 120 айл, Баян гол орчимынх Алтан шаргал чимэглэлтэй, баруун тийш Багшийн дээ тийшээ ягаан гэрлэн чимэглэлтэй.
Тэр бахдам сайхан хотын үзэсгэлэнг харж бахархаж зогсоход хүргэн ах маань хажууд ирээд,
- Энэ манай хорооллыг бариуд дуусгачихсан юм, одоо тэр хуучин 3, 4 дүгээр хорооллын орчимд ид бүтээн босголт болж байгаа, гэлээ.
Яг Сүхбаатарын талбай орчим харагдсангүй, олон өндөр шилэн болон алтан барилгуудын оройд халхлагдаад...
Манай тэр ахын байрны дотор тал ч ер бусын дизайн, шийдэлтэй юм. Хана нь тэр чигээрээ цонх. Ямар ч раам, зааг байхгүй, зүгээр л задгай агаарт буй мэт...
Ийм нэг сайхан зүйл үзэгддэг юм байна.
Нээрээ, Улаанбаатар маань, Утаан баатар маань хэзээ нэг ийм сайхан орчин үеийн хот болох юм болдоо.

Зүүд маань дүүрэн биелэх болтугай хэмээн хөнжил дотроо шивнэсээр сэрлээ дээ.

# # Read more! #