ЗҮҮД Ч БАС ЭМ БОЛДОГ

Зүүд бол тархины үйл ажиллагааг хамгийн доод түвшинд оруулж, хүрээлэн буй орчныг хүлээн авах чадварыг бууруулдаг цорын ганц физиологийн үйл явц юм. Эрдэмтэд хүний энэ байдлыг эртнээс судалж, олон асуултын хариултыг олж чадсан билээ. Зүүдний тухай сонирхолтой баримтыг уншигчдадаа сонирхуулъя.

Унтах үедээ бид хөдөлгөөнгүй болдог. Бидний бие организм унтах үедээ зүүдэндээ хийж буй хөдөлгөөнөө давтахгүйн тулд ерөнхийдөө хөдөлгөөнгүй болдог байна.

Гадны нөлөө зүүдэнд нөлөөлдөг. Тухайн үед бидний бие организмын мэдэрч байдаг ухамсарт байдал нь зүүдний нэг хэсэг болдог. Халууныг мэдэрч байгаа хүн зүүдэндээ аяга усыг төсөөлж, уухыг оролддог сэрэх хүртлээ халууныг дахин мэдэрч, аяга ус уухыг оролддог байна. Ийм маягаар ухамсарт байдал нь сэрэх хэрэгтэйг мэдрүүлж байгаа ажээ.

Бид зөвхөн харсан зүйлээ л зүүдэлдэг. Зүүдэндээ бид танихгүй хүний төрхийг байнга хардаг боловч тэр төрхийг хаана харсан болохоо санаж чаддаггүй. Бид амьдралынхаа явцад харсан боловч тогтоож чадаагүй дүр төрхийг зүүдэндээ хардаг ажээ.

Бид зүүднийхээ 90 хувийг мартдаг. Сэрснийхээ 5 минутын дараа бид зүүднийхээ талыг санадаггүй бол 10 минутын дараа гэхэд зүүднийхээ ердөө 10 хувийг л санаж чаддаг гэнэ. Яруу найрагчид, зохиолчид, эрдэмтэд зүүдэндээ шүлэг, тууж бичиж эсвэл шинжлэх ухааны шинэ томъё зохиосон онцгой тохиолдлууд байдаг билээ. Чухам яруу найрагч Сэмюэль Колриж зүүдэндээ “Кубла Хаан” гэдэг шүлгээ бичжээ. Түүнээс гадна Менделеевийн алдарт үелэх системийг энд дурдаж болно.

Хүн болгон өнгөтөөр зүүдэлж чаддаггүй. Хүмүүсийн ойролцоогоор 12 хувь нь л зөвхөн хар-цагаанаар зүүдэлдэг байна. Үлдсэн хэсэг нь өнгөтөөр зүүдэлдэг гэнэ. Ажил, эсвэл сургууль дээр болсон явдлаа, мөрдлөгөөс зугтахыг оролдох, өндрөөс унах, хэн нэгнийг үхэж байна гэж, шүд унах, нисэх, шалгалтандаа унах эсвэл осолд орж байна гэх зэргээр бүх үйл явдлыг нэгд нэгэнгүй зүүдэлдэг хүмүүс ч байдаг ажээ.

Хараагүй хүмүүс ч зүүдэлдэг. Төрснийхөө дараа хараагүй болсон хүмүүс зүүдэндээ ямар нэгэн зүйлийг харж чаддаг байна. Харин төрөлхийн хараагүй хүмүүс зүүдэндээ харж чаддаггүй боловч тэд дуу авиа, үнэр болон мэдрэмжийг зүүдэлдэг ажээ.

Хачирхалтай нь хурхирч байхдаа хүн зүүдэлдэггүй байна.
Хэн ч амьтан зүүдэлдэг эсэхийг мэдэхгүй. Гэхдээ тэднээс зүүдэлдэг байж болох шинж тэмдэг илэрчээ.

Зүүдлэхгүйгээр хамгийн удаан буюу 18 өдөр 21 цаг унтаж дээд амжилт тогтоож байжээ. Дээд амжилтын эзэн хий хоосон зүйлийн тухай болон хараа нь муудаж, хэл яриа, ой ухаанд нь асуудал гарч байсан гэж ярьжээ.

Испанийн уран зураач, барималч Сальвадор Дали зүүдэндээ гартаа түлхүүр барин гүйдэг байжээ. Тэрбээр гартаа том түлхүүр атган сандал дээр суугаагаараа унтдаг байж. Зүүрмэглэх үед гараас нь унах түлхүүр газар байсан тавган дээр унаж, энэ үед төрсөн бодол нь түүний шинэ санаа эсвэл хэцүү асуудлыг шийдэхэд тус болдог байсан гэнэ.

Зүүд бас эм болдог байна. Зүүд нь ханиад болон вирусын гаралтай өвчнийг эсэргүүцдэг T-лимфоцитов гэдэг эд эсийг идэвхжүүлснээрээ биеийн эсэргүүцлийг сэргээдэг ажээ.

Манай гарагийн зарим улсад ялангуяа халуун уур амьсгалтай орнуудад үдийн цайны дараа богино хугацаагаар унтаж амардаг уламжлалтай. Үүнийг "сиеста" гэж нэрлэдэг. Саяхан Грект явуулсан судалгаагаар өдрийн цагаар хагас цаг зүүрмэглэх нь зүрх хаагдах эрсдлийг 37 хувиар бууруулдаг болохыг тогтоожээ.

#