Аав аа дурсахад...

/Зүүд биш, дурсамж/

Өглөө нойрноос сэрж ядан байтал долоон настай охин маань хацар дээр шовхийтэл үнссэнээ Today Father’s day гэж байна. Тэгээд би танд бэлэг бэлдсэн, та одоо авах уу, орой авах уу гэнэ ээ. Энэ ертөмций дээр аав болсоны маань нэгэн баяр жаргал гэвэл чухам энэ мөн дөө. Хэзээ нэгэн цагт аав маань мөн л үрс биднээрээ бахархан, энэхүү аав болсоны нэн гаргуун баяр жаргалыг мэдэрч л байсан байх даа гээд, өөрийн эрхгүй аавыгаа бодоод явчихлаа. Тэгээд аавыгаа бага зэрэг дурсав. Хаа ч явсан муу аавын минь төрх байнга л харагдах юм даа. Намайг Америкт ирээд удаагүй, 3 сарын дараа аав маань өнгөрсөн юм. Хоёрхон хоногийн өмнө утсаар ярихад “Аав нь сайн байна, Миний хүү зорьсондоо хүрчихээд л ирдэг юм шүү. Аав нь нутаг явлаа. Нутагт их сайхан зун болж байна гэнэ ээ. Өргөн Зурааныхаа цэцэгс дотор тонгочино доо, аав нь. Маргаашийн онгоцоор ниснэ” гэж их цовоо цолгиун ярьж байж билээ. Энэ тонгочиж гэдэг үгийг нь сонсоод би аавыгаа шоолон ихэд инээсэн юм. Учир нь аавын маань хоёр хөл их муу, таягтай чүү ай явдаг хүн, тэр цэцгэс дотор хэрхэн тонгочиж байгааг нь төсөөлөхөөр өөрийн эрхгүй нэгэн хөгжилтэй зураг харагдаад байж билээ. Аав маань харин сэтгэлээрээ бол үнэхээр тэр нутаг нугынхаа цэцгэс дотор тонгочиж чадна шүү. Улаанбаатарт байх үедээ бол нутгаа байнга ярьдагсан. Нас нь их ч явж, 80 гараад ирэхээрээ ердөө ярьдаг юм нь нутаг л болчихсон байсан. Уул усаа ярина. Хадагтын хөтлөөр хаврын хаварт зүтгэсээр гараад ирэх ч ай даа мөн ч сайхан шүү, ертөмций тэр аяараа халамцуу болчихсон байдагсан гэж ирээд л ярина. Нутгийнханаа, өөрийн үеийн өнгөрч одсон хөгшидөө их дурсана аа. Манай нутагт Бүдүүн Сэд гэж нээх их гижигтэй хүн байх. Хаалгыг нь гаднаас нь дарж байгаад л гэрийнх нь гаднаас Гижиг, Гижиг гэхтэй зэрэг л гэр доторх хамаг юм аа тараагаад хагалж хэмхэчээд унадагсан, тийм л их гижигтэй хүнсэн, хөөрхий гэж ирээд л ярина. Тээр, шар тахиа жилийн хавар, тарлан цастай байхад Их Дөрөлжөөр муу Давхар жолоотоо уначихсан дэргүүлээд гараад ирлээ дээ, тэгтэл... гэж ирээд л үлгэр домог шиг юм хөврүүлчихнэ. Сонсоод л баймаар... Бага залуу байхад аавынхаа ярихыг сонирхож шохоорхоод л, өвөр дээр нь суучихаад улам лавшруулан тэгээд тэгээд хэмээн байн байн шалж, шавдуулж, уцаарыг нь хөдөлгөн байж удтал яриулдагсан. Харин сүүлдээ надад түүнээс илүү сонирхох зүйл бишгүй болсон мэт санагдаж, аавыгаа “Тэгээд” гэж шавдуулахаа болчихсон. Улам улмаар улам л холдоод, тэр тусам аав маань харин ч өөрөө ярьдаг болоод ирсэн. Сүүлдээ яриаг нь огт сонсохгүй байсан ч хамаагүй ярьж л байдаг, өглөө оройд гэрт нь орохоор өнөөх нь нутгаа, нутгийнхаа ярьж суудагсан. Тийн ярьж суухад нь санаа бодол нь аль хэдийнэ тэр Алтайн уулсын аглагт, тэртээх он жилүүддээ оччихсон мэт, өтөл болсон нүдэнд нь үе үе ямар нэгэн очис гялс гялс хийх шиг болдог байж билээ. Би чинь энэ уулсынхаа бэлийнх нь цэцгэс бүхнээс нь үлгэр сонсож өссөн юм шүү дээ. Чулуу болгон нь аавыг нь таньдаг юм гэж ярьдагсан. Намайг багад дагуулаад хөдөөгүүр их явна аа. Гэнэтхэн уулсын хэц жимийн хажуугийн чулуун дээр очиж тонгойгоод ямар нэгэн юм шивнээд суучихдагсан. Тэгснээ учиргүй инээгээд л... Яасийм гэхээр, Өө аав нь энүүнээс/нөгөөх чулуугаа зааж/ Чи нөгөө муу Банзайг санаж байна уу, гэсэн чинь саналгүй яах юм гэж байна шүү, Их золиг шүү гэнэ. Бодвол тэр Банзайтайгаа тэр хавьд л нэг бужигнуулж явсан юм шиг байгаа юм. Тэгээд аав ярьж байснаараа маргааш нутгаа ниссэн байсан. Харин нутагтаа очоод л хоёр хоноод өнгөрчихөж... Хүнд хүчир ажлын дараа байрандаа ирчихээд, хамт амьдарч байсан байрныхантайгаа хоол унд гэсэн шиг суутал монголоос дуудлага орж ирлээ. Том эгч маань ярьж байна. “За миний дүү, аавынх нь бие муухан байна, Ер нь л муухан байна” гэлээ. Эхлээд би нэг л сайн ойлгосонгүй. Эгч цааш нь хэлж байна, “Улаанбаатараас тэд нарыг дуудуулсан. За миний дүү одоо нааш цаашаа явах гээд яах вэ” гэж байна. Би юу болоод байгааг маш сайн ойлгов. Миний царайны байдал төрхөөс манай өрөөнийхөн ямар нэгнийг гадарласан бололтой, хормын өмнө ширээ тойрон хөгжилдөж байсан нь алга болчихоод бүгд сэтгэл нь зовсон шинжтэй болчихов. Би тэгэхэд сэтгэлээ яаж тэгэж их барьж чадсанаа одоо ч гайхдаг юм. Юу ч болоогүй мэт, нөгөөдүүл лүүгээ харж, бүр инээмсэглээд, “Аавын бие жаахан муухан байна гэнэ ээ, гэхдээ гайгүй байх өө” гэчихээд хийж байснаа, ярьж байснаа үргэлжлүүлж билээ. Гэхдээ хоол идэж суусан ч, юм ярьж байсан ч дотор аавын маань дүр харагдаад, цээж гашуу оргиод, ухаан санаа огт өөр газарт байх шиг... Учиргүй гараад гүйчихмээр ч шиг. Гэвч тэр оройг яаж ийгээд тайван өнгөрөөж, нөхдүүд маань амар тайван унтсан хойно сэмхэн гарч байрны арын модод дотор орж сууж байгаад оройжингоо бөглөрсөнөө харин ч нэг сайн юүлж авсансан. Үүрээр Монгол руу залгалаа. Эгч утас авч байна. Том эгч маань надаас 25 эгч, хатуу хөтүүг үзсээр Алтайн хөх чулуу шигээ хатуужиж, сэтгэл бодол чангатай болсон хэцүү талын хүн. Хар багаас ээжийг маань орлосон хүн. “Одоо миний дүү уйлж унжаад хэрэггүй ээ, Аавынхаа голомтыг залгаж үлдэж байгаа эр хүн шүү дээ чи. Наанаа лам хар хүн байвал ном буян хийлгэхийг бод. Бид нар энд хойтынх нь ажлыг хэрхэх тухайгаа л ярилцацгааж байна” гэж билээ. Хожим эргээд санахад нь аавын маань надтай ярьсан сүүлчийн яриан дахь нутаг явлаа гэдэг үг нь цаанаа л нэг өөр үг байж. Нэг л өөр өнгө тоонотой хэлсэн байж. Үнэхээр ч аав маань Улаанбаатараас нутаг руу явахдаа хамаг эд юм, ном судраа аа хуваагаад, үр ач нартаа нэр зааж тараасан байгаа юм. Манай гэрт зуухаа оруулж тавьсан төдийгүй хоёр цоохор авдараа үлдээжээ. Бас хаана ч явсан биенээсээ салгадаггүй нэг хоёр шогол ном, бурхан шүтээнээ... Нутгаа явах гэж их ч агдсан гэдэг. Яг тэр үед онгоцны нь билет хойшлогдож, хоёр хонох төдий учиргүй харамсаад л... Урьд өмнө ингэж байгаагүй хүнийг нислэг хоёр хоног төдий хойшлоход тэгэж их харамсаад байхаар нь манайхан хөөрхий зөнөж байгаам болов уу гэж бодоцгоосон гэдэг. Гэтэл яг тэр хойтын орондоо буцах цаг нь тулчихаад, үлдсэн хэдхэн хоногоо нутагтаа үдэх гэсэндээ тийн их агдсан байсансан. Аавтайгаа хамгийн сүүлд салах ёс хийсэн маань сэтгэлд ямар тод үлдэж вэ. Нааш нисдэгийн урьд орой манай ахан дүүс нийлж, аавынд цуглаад жаахан сууцгаалаа. Тэгээд тарцгааж, аав маань ч сэтгэл нь хөдлөөд хатуу идээнээсээ жаахан балгаж, сэтгэл нь амарсан шинжтэй унтаад өгсөн. Аав маань бор идээтэй насан турш их ч дотно нөхөрлөсөн хүн. Сүүлийн үед түүнээ даах нь багадаж, нэг хоёр хундагаас хэтэрдэггүй болчихсон байсан юм. Харин өглөө эртээ онгоцны буудал явахаар гарах замдаа гэрээр нь ороход аав маань орноосоо дөнгөж босчихсон, цээжин дээгүүрээ цамцаа хагас хугасхан тохсон болоод, өнөөх таягаа ч мартчихсан бололтой, галаа түлэх гээд хазганан зогссонсон. Сүүлийн хэдэн жилийн турш манай ахан дүүс аавыг аль нэгнийдээ байлгах гэж ятгаад ядчихсан юм. Яалаа гэж тийм юм байхав, аавынх нь гэж нэг айл байх учиртай. Тэгээд ч аав нь хүний гарт орчихоогүй байна гээд огт халгаагаагүй юм. Нээрээ ч хэн нэгнээр нь асруулалгүй байсаар байгаад л насыг үдсэн дээ. Хувцас хунараа заавал өөрөө угаана, хөгшин хүнээс хир ханхлах муухай гэчихсэн л угааж суудагсан. Тэгээд, за, юутай ч гал асаатхаг гэж түр хүлээлгээд, гал шүжигнэн асахад хоёр хацрыг минь зөөлөн дулаахан алгаараа шахаж ирээд хоёуланг нь үнэрлэж билээ. Нислэгийг цаг тулчихсан, яарсан хүн бушуухан гарахад ард “Миний хүү, ингээд л явчихаж байгаам уу” гэсэн дуу сонсогдсоор үлдсэн сэн. Өмнө нь намайг ийш тийшээ хол юманд явахад заавал нэг хацрыг маань үнсдэг, нөгөөг нь эргээд ирэхэд чинь гээд үлдээдэг байсан хүн тэгэхэд яагаад хоёуланг нь үнссэний учрыг би ихээ хожуу ойлгож билээ. Аавыг өнгөрсөний дараагаар “Миний хүү, ингээд л явчихаж байгаам уу” гэсээр бор гэртээ сүүтийсээр үлдсэн дүр нь хэсэгтээ надад харагдаж, ажил хийгээд зосгож байхад ч өмнөх ханан дээр дурайж ирээд, кино, ТВ үзэж суухад л тэр дотор харагдаад, тэгээд тэсэлгүй ОО-руу гүйчихдэг, эсвэл гараад, модод дотор орж байгаад нэг эрх чөлөөтэй нэрж гардаг байж билээ. Одоо эрх биш хэдэн жил өнгөрч, гэсэн ч бас хааяа харагдах л юм. Би бүүр бага 3-4 настай л байсан болов уу, нэгэн тийм дурсамж маш тод үлджээ. Аавыг эзгүй нэг орой яагаад ч юм би учиргүй их айгаад, орон дээрээ бүтээлгээрээ таг бүтээж аваад л амьсгалж ч чадахгүй хэвтээд байж билээ. Манайхан, ах эгч нар маань гадаа хонь, мал, хурга ишиг гэж гүйлдэцгээгээд, тэгээд орж ирээд, унтацгаасан. Тэд намайг аль хэдийнэ унтачихсан гэж бодоцгоосон байх. Би ч бүтээлгэн дотроо түнтийчихээд л чимээ чагнаад байх. Хааяа хотны захад хонь хивэх, үхэр яраглахын хажуугаар хаа нэгтээгээс нэгэн муухай дуутай хүний хүүе хүүе гэж намайг дуудах нь, тоонон дээгүүр нэг юм сүрчигнэн эргэлдэх нь сонсогдсоор хичнээн ч удсан юм бэ, бүү мэд, гэтэл хаа нэгтээгээс аавын маань дуулах дууны шуранхай сонсогдоод, улам тодорсоор, тодорсоор... Мэнгэт багахан хээрээрээ Мэтгүүлэн зүтгүүлсээр л ирлээ дээ, хүүдээ Гэн дуулсаар гэрийн гадаа ханхийн дөрөө мултархад нь аль хэдийнээ тайвширчихсан би нойронд аргагүй автан унтаад өгч билээ. Энэ дууны үг ая нь юутай зохицсоныг хожим анзаарч, энэ дуунд хүн ямар их сэтгэлээ шингээж чадсаныг мэдэрсэнсэн. Нээрээ л ихээ их хол газраас хайртай хүүдээ хичнээн их зорьж, зүтгэж, тэмүүлсээр л ирж буй сэтгэлийг энэ хэдхэн үгээр яасан ч гүн гүнзгий, барим тавим илэрхийлээ вэ... Энэ дууг өнөө аялах бүрдээ шаавай багахан хээр морио шавдуулан шавдуулан хүүдээ тэмүүлж яваа аавын маань дүр өөрөө л ургаад ирдэг юм. Одоо ч гэсэн, заримдаа аав маань үнэхээр л Мэнгэт багахан хээрээрээ Мэтгүүлэн зүтгүүлсээр л ирлээ дээ, хүүдээ Гэж дуулсаар нэг л өдөр хүрээд ирдэггүй юм байх даа гэж бодогдох л юм.

# # Read more! #

Ингэхэд би аль нь юм бол???

Нэг хүүхэн надтай их илэн далангүй ярилцах хүсэлтэй гэнэ ээ. Би л болсон хойно хэзээ хүүхнүүдийг хүслийг талаар өнгөрөөж байлаа. Нэг таамбарын гадаа сууцгаав. Бидэнтэй хамт бас миний их дотнын найзын маань экнэр байна. Тэр бол нөгөөх намайг тарвагачилж яваад Цагаачлалын албаныханд баригдах шахсаны дараа хамт баардаж, баахан пиводсон, дараа нь хүүхдийн тоглоомын талбай дээр яг гурван настан шиг оройжин гулсаж тоглоцгоосон өнөөх бүсгүй юм.

Би нэг цаасан хайрцаг дээр хөлөө тавиад өнөөх ярилцах хүсэлтэй бүсгүй рүү харлаа.

Тэр шууд л ингэж хэлэх юм.

“Би чамайг ер ойлгохгүй юм”

Түүний юу хэлэх гээд байгааг нь би огт ойлгосонгүй. Дэмий л “Яагаад???” гэлээ. Тэр ийн ярих юм.

Тэр намайг анх харахад би хүүхдүүдтэйгээ хамт хоолонд орж байсан гэнэ. Үүрэхийг нь үүрээд, тэврэхийг нь тэвэрчихсэн, бас зарим нэгийг нь хөтөлчихсөн. Эхлээд ийм залуугаараа юун ч олон мөндөл шиг хүүхдэд даруулсан юм гэж өрөвдөнгүй, харамсангуй боджээ. Тэгээд хараад байсан чинь харин ч атаархах шиг болсон гэнэ. Тэр хүүхдүүдээ хайрлаж, халамжилж байгаа нь, хүүхдүүд нь аавдаа эрхэлж, тунирхаж байгаа нь нэг л их олон бурхад тойруулчихсан хүн шиг санагдаад өөрийн эрхгүй л хайр нь хүрээд, сэтгэл нь тэнийгээд, бас эхнэрт маань атаархах ч сэтгэл төрөөд авсан гэнэ. Окей, Окей... Тийм юм байж болно шүү дээ. Хүний өөрийн нийлсэн хэдэн хүүхдүүдтэй байнга л зууралдаж явах юм даа гэсхийгээд үл тоосон хирнээ цаанаа бол их додигор, сэтгэл хангалуун сонслоо.

Бүсгүй цааш нь ингэж ярив.

Хоёр дахь удаадаа надтай нэг цэнгүүн парти дээр тааралдсан гэнэ। Нэг бараг нүцгэн шахуу, урт хөлтэй хүүхэн өвөр дээрээ суулгачихсан, түүнтэйгээ тэврэлдээд л үнгэлдээд, нэг хундагаар улаан дарс шимэлцээд л хачин байгаа хирнээ нэг гар нь хажуугийнхаа суудалд суужийгаа бас нэг хүүхний бүсэлхийгээр л тэнүүчлээд явна гэнэ। Тэгжийгаад гарахдаа огт өөр хоёр хүүхнээр сугадуулаад явчих юм гэнэ। Нөгөөх өмнө нь харсан хүн хэдий байдал дүрээрээ мөн боловч түрүүчийн уулзалтаас төрсөн сэтгэгдэл нь тэс эсрэг болоод, шал дургүй нь хүрцэн юм байх өө। За, харин энэ хаана ийм юм болсон юм болдоо। Ер санадаггүй ээ। Би ч уг нь цэнгүүн, найр наадмаас сүүлийн үед нэлээд хөндийрөөд байгаа хүнсэн। Гэхдээ, яахав। Нэг тиймэрхүү юм байсан л юм биз пдээ.... Нэг их дөвийлгөөд, товойлгоод байхын ч хэрэггүй л дээ। За, яаяа гэхэв, тэгээд өөрөө юу л гэж боднов, би ямар нэгэн тайлбар өгөх нь утгагүй байх гэлээ। Ер нь хүний ёсноос гажаагүй бол буруу юун билээ дээ..

Гурав дахь удаагаа намайг хэдэн дарга нартай хамт ажил дээр нь ирэхийг харжээ. Би харин энэ бүх уулзалтуудад өөрийг нь ер санахгүй байгаа юм. Гонжоом, зангиа болчихсон, гял цял амьтан нээх их түвшин, төлөв царайтай явж байна гэнэ. Эхлээд нэг л итгэлгүй хараад байсан гэнэ. Тэр дарга нар ажил шалгаж явсан юм байх өө. Өдөржингөө л шалгаж, ухаж төнхөж... Олон будлиантай юм гарсан юм байх. Гэтэл тэр шалгадаг дарга нар дотроос ганц би л тэр будлиантай асуудлуудыг яг голоор нь шийдээд, ээдрээ будлианыг нь маш оновчтой, санаанд оромгүйгээр оновчтой зохицуулаад явсан юм гэнэ ээ. Би бас сайн санадаггүй ээ. Уг нь ганц хоёрхон л удаа шалгалт энэ тэр гэж явсан юм. Санавал ч санахаар... Байдаггүй ээ. Бүсгүйн ярих нь, шалгалт дууссаны дараа бүгдээрээ л надад маш их талархсан юм гэнэ. Би бас санадаггүй, нэг газар шалгалтын дараа баахан архидсан юм. Бодвол тэр л талархал нь байсан юм болов уу даа. Тэгээд тэдний албан газрынхан ингэж юм ойлгодог даргатай бол ч ажил хийхэд ч урамтай, сайхан байх юм байна гэж ярьцгаасан гэнэ. Тэр ч бүү хэл ийм төрийн албан хаагчидтай бол Манай төр ч төр шиг байна шүү гэлцэцгээсэн гэнэ. Үнэн бол, нээрээ сайхан л сонсогдож байлаа. Дотор нэг юм соосойгоод л, ер нь хөхөрчихгээд ч байх шиг, хэ хэ.. Нөгөөх бүсгүй ч надтай бааранд таарсанаа цагаатгаж бодсон гэнэ дээ.

Дөрөвдэх удаагаа харин нэгэн амралтын газарт тааралджээ. Пээ тэгтэл ярих ч юм биш гэнэ. Шал согтуу, үс нь арзайчихсан. Цамцны нь нэг ханцуй урагдаад санжичихсан, задгай энгэр нь нэл цус болчихсон, бас өрөөсөн оймстой аймаар балмад бүдүүлэг хараал амнаас нь ус шиг л урсаад, бас болоогүй нэг хүнтэй хөөцөлдчихсөн тэдний өрөөнд пижигнэтэл ороод ирсэн гэнэ. Тэгээд айж сандарсан тэднийг аймшигтай догшиноор зандарч, сүрдүүлээд, шүд ам нь зуурчихсан, аймшигтай, аймшигтай, араатан шиг л байж, өнөөх хөөцөлдөж орж ирсэн нөхрөө үсдэж чирээд гараад явсан гэнэ. Гарахдаа зүгээр ч гараагүй тэр залууг хаалганы хатавч руу нүүрээр нь хэд хэд гудчаад, хамар амнаас нь цус савируулаад хонгилоор чирээд явчихсан юм байх өө. Түүнийг үзсэн мань хүүхэн айгаад, яг шоконд орчихоод, хэсэгтээ хөдөлж ч чадаагүй гэнэ. Ямар аймшигтай балмад, бүдүүлэг хүн бэ гэж. Өнөөх түүний гурвантаа харсан хүн нь мөн үү, биш үү гээд их эргэлзсэн ч яах аргагүй мөн л байсан гэнэ. За, за. Уг нь би хүн амьтантай муудалцалгүй их удаж байгаамсан. Хэзээнийхийг яриад байна даа, мэдэхгүй, энэ хүүхэн лав цаг хугацаагаа наана цаана холиж солиод байна уу даа. За, тэгээд эр хүн ер архины ад шидээр аль алдаж будилах, аархаж омогрохыг тэр гэхэв. Бас янз бүрийн хүнтэй янз бүрээр л харьцах хэрэг гардаг ш тээ, зарим нэгэнтэй нь эрээгүй явахгүй бол огт болдоггүй юм ч гэх шиг хэд гурван үг хэлж өөрийгөө өмгөөлөх шинжтэй.

Тав дахь удаагаа тэр бүсгүй нэг хувилгаан гэгээн хүнд мөргөж, адис авахаар очтол би гэдэг өнөөх аймаар балмад нөхөр чинь харин тэр гэгээн дүрийг нь харж, адис хүртэх нь олдошгүй нандин хүнтэй зэрэгцээд, хээв нэг юу ч болоогүй юм шиг сууж байх юм гэнэ. Эхлээд, энэ балиар нөхөр ямар гэгээн гэрлийг олж харах юм биш, гахайг алтан өргөөний алтан сэнтийд суулгасан ч ямар үнэ цэнийг нь мэдэх биш... Энэ гэгээн хүнийг жирийн нэг өргөл барьц харсан уншлагын ламын хэмжээнд л хүлээж авч, харьцаж байгаа даа гэж бодогдоод бүүр шал дургүй нь хүрч, бараг хэд гурван үг хэлэх шахаж.

Гэтэл бидний байдлыг харсан чинь тийм биш болоод явчихлаа гэнэ дээ. Өнөөх хоёрын чинь харьцаа ер нь их дотно, нэг зиндаанийхан мэт, нэг нэгнээсээ юм асуусан шиг, нэг нэгнээ нудралцаж наргисан шиг... Салж явахдаа тэврэлдээд л, харилцан тонголзоод л, хачин байна гэнэ ээ, бүр атаархмаар байсан гэнэ. Эн тэнцүүхэн хоёр хутагт хувилгаад шиг л санагдсан юм байх өө. Гайхаагүйрээ гайхаж, тэр бүсгүй. Үнэхээр л өнөөх балмад түрэмгий шинж миний нүүр царайнд үзээд үзээд байхгүй, нэг их сайхан налайсан, намбайсан итгэл дүүрэн, арай л гэрэл гэгээ цацарсан гэсэнгүй, тийм ном буянтай, дөлгөөн царайлчихсан байж ээ. Өө, бурхан номын газар чинь тэгэж явалгүй бол болохгүй ш тээ л гэлээ. Гэхдээ би бас тэр хүүхнийг тэр сүмд харсанаа санадаггүй ээ.

Зургаа дахь удаагаа буюу сүүлчийн удаа тэр бүсгүй надтай таарсанаа ярилаа. За, цааш нь хүнд ч ярих юм биш ээ. Юүхэв, юүхэв.... Нүүр бүү хэл хошного ч улайж байгаа бололтой.... Бүсгүй ч их хүч гарган байж ярив. Түүний ярьсаныг би энд яагаад ч дурдаж чадахгүй нь, хүч ч хүрэхгүй нь, зүрх ч дутаж байна.

Тэгээд бүсгүй ингэж асууж байна.

“- Ингэхэд чи аль нь юм бэ?”

Би гараа дэмий л алдлаад... зайлах аргагүйгээр гардуулсан хүн шиг... “Аль аль нь л? “ гэж сулхан дуугарав। Бүсгүй харин эрс шулуухнаар “Ийм юм байж таарахгүй ээ” гэлээ। Харин өнөөх найзын маань экнэр хэлж байна। “За, за, манай энүүнд/намайг хэлж байгаа юм/ ямар юмных нь ийм тийм ид шид байх юм। Манай хар юмтай нийлж гаарийдах/архидах гэсэн үг/-даа л сайн। Үүнийг нь хэрвээ муу гэвэл, надад ус, түлээ дөхүүлж өгдөг нь л сайн тал нь болох байх дөө। Өөр үүнд ид шид, илбэ жатга байхгүй ээ” гээд тас тас хөхөрч байна। Нээрээ ч муу нөхрийг нь уруу татсанаа цагаатгах гэж экнэрт нь саймшран ус түлээ хоёрт нь мөн ч их шогшсон доо, би। Харин би нэг юмыг сайтар мэдэрдэг юм। Яг үнэндээ би найзынх руугаа олонтаа зорихдоо түүнтэй элдэв дэмий юм гангар гунгар гэсэн шиг, эсвэл нэг хоёр шил юм хамжиж дамжлах гэсэн шиг харагддаг ч яг үнэндээ түүний эхнэрийнх нь тэр цайлган, гэнэн сэтгэлд нь татагдаад байдгаа анзаарсан юм। Түүний хажууд байхад нэг л сэтгэл амгалан, санаа зовох, стресстэх юмгүй яг д тэдний гурван настай сөөсгөр банди шиг болчихоод, эрхэлээд байгаагаа мэдэрдэг। Гэхдээ ямар түүнээ найздаа ч юмуу, эсвэл экнэрт нь ямар хэлэлтай биш। Сайхан хүмүүс шүү, тэд маань...

Надтай 6 удаа учиртай таарсан бүсгүйн асуултанд би өөр хариу өгч чадсангүй.

Харин дараа нь “Нээрээ би аль нь юм бол оо” гэж үнэхээр тун нухацтай эргэцүүлэн бодож үзэв। Бодоод байсан чинь сүүл сүүлдээ би аль нь ч биш болж таарч байна। Аль нь ч биш юм бол би тэгээд юу болж байна вэ? Гэсэн. Харин нойрноос сэрсэн хойноо үнэхээр ингэж бодох шахав шүү, хэ хэ.

# # Read more! #

Яг Жамуха сэцэн шиг чоно нэгийг алав

Нэг чоно алав. Гэхдээ түүнийг ХҮН-ЧОНО-той холбоотой гэж ер бодогдохгүй байна. Сайн танихгүй нэг хижээл хар хүн нэг нүцгэн толгойн өвөрт байх айлын хотонд намайг дагуулж оччихоод гэрийн эзэнд нь ч хэлэлгүйгээр тэдний сэтэртэй шар халзан иргийг нь барьж аваад нэг богинохон бөхимдуу шиндүүгээр сээр сэрвэн рүү нудраад л амандаа нэг юм уншаад байх юм. Би эхлээд яагаад байгааг нь огт ойлгосонгүй ээ. Гэрийн эзэн эр нэлээд яхир, хэцүү хүн бололтой юм, бид хоёрыг байцаагаад л байх... Надтай хамтрагч маань түүнд хэдэн үг хэллээ. Гэрийн эзэн тэр дороо зөөлрөөд л явчихлаа. Тэндээс миний ойлгосон зүйл бол, энэ хавиар нэг ТОМ ЧОНО байнга эргээд байгаа юм байна. Хүмүүс түүнийг хөөцөлдөөд алж чадахгүй ядчихсан бололтой. Харин нөгөөх миний хамтрагч түүнийг алдаг аргыг нь мэдэх юм байх өө.

Тэр айлын сэтэртэй шар халзан ирэгт нь өнөөх чонын хоол болох тарни дуудаж уншсан нь тэр юм гэнэ. Тэгээд чоно тэр тарнинд хөтлөгдөөд өнөөх ирэгийг идэхээр ирэхэд нь л барьж авах юм байна.

Удалгүй харанхуй болоод, гэхдээ тас харанхуйлсангүй ээ, сар мэлтийгээд байгаа. Гэтэл нээрээ хотны урд жалга дагаад нэг чоно улайн цайм шогшоод ирдэгийм байна. Хонь малууд үргээд л хойт нүцгэн толгой өөдөө хошууран гарцгаахад үнэхээр өнөөх тарнидуулсан шар халзан ирэг нь хотны хөлд шургаж унаад явж чадахгүй ганцаархнаа хоцорчих юм.. Хоёр гурван хүн хотны захад сүүдийтэл зогсож байгааг харсаар атлаа өнөөх чоно шууд л тэр шар халзан ирэг рүү шогшоод ирэх юм. Гэрийн эзэн бачимдаж хашгираад л, бид хоёрыг зүхэж хараагаад эхэллээ. Ганц сэтэртэй шарыг маань харсаар байж чонын хоол болголоо гээд л... Ямар ч тавьтиргүй нөхөрөв дээ. Би нөгөөх хамтрагчаа л хараад байгаа. Бидний алинд нь буу саадаг, хутга шөвөгний юм байхгүй ээ. Манай хамтрагчийн хэлсэнээр бол тэр чоныг цус гаргахгүйгээр алах учиртайм гэнэ Яагаадийг мэдэхгүй ээ. Яг нөгөөх шар халзан ирэгийг очоод хүүлээд авахынх нь өмнөхөн манай хамтрагч болох хар хүн гэнэт ухасхийж өнөөх огтор хөх шиндүүгээрээ шар халзан ирэгийг цохиод авлаа. Бүдчиж унаад явж чадахгүй байсан шар халзан ирэг чинь гэнэтхэн ухасгээд хойт толгой өөд хошуурсан сүрэг рүүгээ дэгдэчихдэг юм байна. Өнөөх чоно ч араас нь шурдхийв.

• Бариад аваарай ... гэж хэн ч юм, нэг нь бачимдсан хоолойгоор шахамдуулан хашгирав. Мэдээж, надад л хэлсэн бололтой. Тэр шар халзан ирэг яг миний хажуугаар өнгөрсөн болохоор өнөөх чоно яг л миний хажуугаар гарах шинжтэй. Би амдаад ухасхийтэл чоно ялимгүй зайлхийгээд гэрийн арын чөлөөгөөр дайрав. Яг алдах нь ээ. Би яаж ч хичээгээд тэр чонын урдуур амжиж орж чадахааргүй боллоо. Сандрахдаа гарт тааралдсан юм аа аваад амдуулаад шидсэн нь өнөөх тарнитай шиндүү таарч... Чоно түүнээс бусгаж, эргээд яг миний хажуугаар гарахаар дайрав.

• Би ч шийрдээд авлаа. Яг төлөг шиг л шийрдчихсэн гэж байгаа. Нэг их хүчтэй угзарч татсан юм мэдэгдсэнгүй. Амаа ангайлгаад, шүдээ арзайлгаад цээжээ надруу эргүүлэн дайрах агшинд нь муриж хий цохиод газар савж орхив. Унангуут нь багалзуур дээр нь өвдөглөөд авлаа даа, хөөрхий. Манай хамтрагч ч хамжилцаад дараад авлаа. Харин нөгөөх гэрийн эзэн ирчихээд бидэн хоёрт туслахийн оронд нэгэнт бидний доор байгаа чоныг урт доёогор хөлөөрөө өшигчөөд л муухай орилоод байх юм. Манай хамтрагчийн дургүй нь хүрсэн бололтой түүнийг хойш нь суун тустал нь түлхэж орхиод өнөөх чонынхоо багалзуур дээр нь хөх шиндүүгээ тавьж байгаад өвдөглөөд дарлаа. Боож л алах нь бололтой. Би хоёр чихийг нь гартаа ороогоод газарт наалдуулаад дарчихсан. Чонын маань том ам нь яг улаан нүүрэн дээр л ангалзаад байх. Энэ тэр үмхий самхай юм огтхон ч ханхалсангүйг бодоход тэр чоно лавтай нэг учиртай бололтой.

• Чонын хоёр нүд нь гөлтгөнөөд л хоолой нь хяхнаж дуугараад байхаас биш үхдэггүй ээ। Зөндөө л нухлаа, хөөрхийг॥ Түүнийг тийм том чоно л гээд байсан, биеэр л их том болохоос биш уг нь гөлгөн чоно байх юм। Хэдий араатан чоно ч гэсэн гөлөг, нялх амьтан болсон хойно тэр нүд энэ тэр нь хөөрхий, бас их гэнэн бүлтэгнээд л...

  Та нар намайг яагаад л байгаам бэ дээ гээд ч байх шиг...

  Энэ амьтаныг ингэж зовоож байх гэж, бушуухан амийг нь тасалчихаж чадахгүй гэсэн юм бодогдоод, Нөгөөх хамтрагч маань амин газраас нь арай л өөр, хүнээр бол төвөнхнөөс нь нэлээд доохнуур дараах байх шиг санагдсан тул чонын чихийг түүнд бариулж байгаад өөрөө хөх шиндүүг нь авч, яг багалзуур, аман хүзүү, хатан хүзүү хоёрынх нь заагаар нужигнатал нь дарж орхив। Чонын дөрвөн хөл хэд хүчтэй сарвагнаснаа аажмаар суларч эхэллээ. Хөөрхий, хэдий чоно ч гэсэн бас өрөвдмөөр юм аа॥ Одоо амьтан энэ тэр алахаас нээрээ зүрх халирдаг болчихжээ. Харин энэ чоныг яах гэж алсанаа ер ойлгосонгүй. Яагаад тэр чонын цусыг нь гаргалгүй, өнөөх Жамуха сэцэн шиг битүү алж байгааг нь ч бас ойлгосонгүй. Юутай ч тэр чоно тэнгэрийн чоно байсан байх гэж санагдлаа... Одоо араас нь маань уншаад л суужийна даа... Харин энэ чоно өнөөх надтай өнө удаанаар хөөцөлдөөд байгаа ХҮН-ЧОНО-той ямар ч холбоогүй байх гэж бодогдоод байгаа.
  

# # Read more! #